Iedereen die regelmatig oude singles of lp’s in handen heeft, moet ze weleens gezien hebben: stickers van platenzaken, vaak discreet op de achterkant van de hoes geplakt. Het is vaak het enige dat ons nog herinnert aan winkels die meestal al decennia geleden definitief de deuren sloten. ‘Vinylofiel’ André Nuchelmans raakte gefascineerd door die stickers en wijdt er sinds augustus 2011 wekelijks een blog aan.
Hoe raakte je in de ban van de platenzaakstickers?
“Ik ben in 2010 begonnen met een blog over muziek. Aanvankelijk schreef ik over minder bekende parels in mijn collectie of over optredens die ik had bijgewoond. Toen ik een keer mijn platenkast opnieuw aan het indelen was, viel mijn oog op de stickers van platenzaken die op een aantal van de lp- en singlehoezen zaten. Het prikkelde mijn nieuwsgierigheid. Waarom zaten die daar en wat was er van al die winkels geworden? Het werd de rode draad van mijn blog.”
Wat heb je er in de afgelopen jaren van opgestoken?
“Dat er in vrijwel elke wijk van een gemiddelde plaats wel een of twee winkels waren waar singles gekocht konden worden. Er waren niet alleen heel veel gespecialiseerde platenzaken, ook hifi-winkels en zaken waar huishoudelijke apparaten verkocht werden, hadden vaak een paar bakjes met platen staan. Een andere combinatie was vinyl en fotografie, zoals Capilux aan de Kalverstraat in Amsterdam, een fotozaak met een platenafdeling in de kelder. Ik zie ook dwarsverbanden. Winkels die bijvoorbeeld op hetzelfde adres onder een andere naam verder zijn gegaan.”
Ik heb de indruk dat het achterliggende verhaal inmiddels net zo belangrijk is geworden als de stickers zelf.
“In het begin ging het mij inderdaad vooral om de stickers zelf. Ik ben mij steeds meer gaan verdiepen in de achtergronden. Hoe lang had die winkel bestaan? Wie waren de eigenaren? Zijn er nog ergens foto’s te vinden? Voor een deel kom ik zelf door veel te speuren achter die informatie, maar ik word ook vaak geholpen door de lezers van mijn blog. Het is heel mooi om zo een wereld in kaart te brengen die bijna helemaal verdwenen is.”
Wat was eigenlijk de functie van die stickers?
“Dat was heel verschillend. Sommige stickers werden over de opening van een hoes geplakt om die zo te verzegelen. Er staat dan ook vrijwel altijd op dat als die beschadigd is, de plaat niet meer geruild mag worden. Onderaan sommige stickers zit een kartelrandje. Lang heb ik mij afgevraagd waarvoor dat diende. Ik ben er achter gekomen dat er een labeltje aan vast zat, dat er door de verkoper afgescheurd werd als de lp verkocht werd. Op die manier werd bijgehouden welke platen bijbesteld moesten worden. Ik denk dat het toch vooral een soort reclame was. De eigenaar van een lp of single werd dankzij die stickers er nog jaren aan herinnerd waar die aangeschaft was. Ze bevatten dan ook vaak een wervende kreet zoals ‘De plaat die ik zocht, heb ik bij Simonis gekocht’.”
Het is mijn indruk dat de stickers vooral in de jaren zestig en zeventig gemeengoed waren. Klopt dat?
“De meeste stickers stammen uit die periode, al heb ik wel 78-toerenplaten met stickers van winkels uit de jaren twintig van de vorige eeuw. Zo ver gaat het dus terug. Toen de cd’s opkwamen, was het wel zo’n beetje afgelopen. Ik kom in elk geval zelden een cd-doosje tegen met daarop een sticker.”
Hoe kom je aan de stickers?
“Voor een groot deel zitten ze op lp’s en singles die ik zelf aangeschaft heb. Heel wat platenwinkels en – liefhebbers weten inmiddels dat ik ernaar op zoek ben, dus die helpen mij ermee. Zo krijg ik regelmatig wat toegestuurd van mensen die mijn blog volgen.”
Koop je weleens een lp of een single alleen vanwege de sticker?
“Ik ben bang dat ik dat moet bevestigen. Overigens betaal ik er nooit teveel voor. Op rommelmarkten en in kringloopwinkels kom ik regelmatig goedkope platen tegen met daarop een sticker die ik nog niet heb. Het moet alleen wel kwartjeswerk blijven. Vijf euro voor een single die ik anders nooit zou kopen is mij echt te gortig.”
Hoeveel verschillende stickers heb je inmiddels?
“Ik heb ongeveer 500 verschillende, waarvan ik er nu 265 beschreven heb. Ik schat dat er nog minstens 500 zijn die ik nog niet heb of niet eens ken. Ik kan dus nog even voort.”
Heb je weleens overwogen om een boek aan dit fenomeen te wijden?
“Het is mij al verschillende keren gevraagd en als een uitgever serieuze belangstelling heeft, zal ik het zeker overwegen. Het voordeel van een blog is dat je met tags heel snel de collectie kunt doorzoeken. Ik kan het bovendien voortdurend aanvullen. Een boek is dan toch wel erg statisch. Het moet ook niet te veel gedoe worden. Ik vind het vooral erg leuk om wekelijks wat nieuwe vondsten te presenteren.”
Je noemt jezelf een vinylofiel. Wat houdt dat in?
“Ik ben altijd vinyl blijven kopen, ook toen het digitale tijdperk aanbrak. Vinyl is heel tastbaar. Ik houd er van om een lp op te zetten en de hoes onder handbereik te hebben, zodat ik de teksten kan lezen of kan zien wie er allemaal op de plaat meedoen. Er gaat ook geen week voorbij zonder dat ik een paar singles of lp’s koop. Het is iets wat ik deel met een aantal vrienden. We zoeken elkaar regelmatig op. Binnen de kortste keren ligt de tafel vol platenhoezen. We praten zo’n avond over niets anders dan muziek. Heerlijk!”
Bekijk hier het blog van André Nuchelmans
