We kennen Sophie Straat natuurlijk van haar plaat Smartlap Is Niet Dood uit 2023. Sindsdien is ze met haar unieke combinatie van smartlappen en activisme niet meer weg te denken uit onze popcultuur. Speciaal voor Record Store Day 2024 komt ze met de vinylrelease Gebroken Spiegels: een even bloedmooie als kwetsbare punkopera van liefst veertien minuten waarin Straat wordt vergezeld door het Metropole Orkest.
“Ik was niet van plan om deze EP fysiek uit te brengen”, geeft de als Sophie Schwartz geboren zangeres toe. “Ik heb nooit zin om daarop te wachten. Als iets af is, wil ik het gewoon uitbrengen!” Die drang om iets de wereld in te slingeren, zit ook in de actuele thema’s van haar liedjes. Zo is Gebroken Spiegels doorvlochten met strijdbaarheid, al lijkt dat in eerste instantie niet zo. Het begint namelijk met een piano-intro waarin ze kwetsbaar en vol gevoel zingt.
“Het begint met de geboorte van een kind en het eindigt eigenlijk met een nieuw leven, met een nieuwe dag. Het gaat gewoon over mensen in Nederland, wat ze hier meemaken”, legt ze uit. “Aan de ene kant is het heel erg open voor interpretatie, maar aan de andere kant ben ik ook heel expliciet in bepaalde onderwerpen en noem ik het beestje bij de naam.” Zo komen thema’s als racisme en transfobie aan bod. “Mensen zullen niet zo gauw een oordeel over mij hebben als ik een grote mond heb. En ja, dat zullen ze wel doen bij mensen van kleur.”
“Alleen al door de lengte zou dit nummer nooit een hit kunnen worden”
De popcultuur
Toch is ook haar eigen ervaring een belangrijke rode draad. Ze reflecteert bijvoorbeeld over haar loopbaan: “De popwereld is me een beetje overkomen. Het is een wereld gedomineerd door oude witte mannen en daardoor voel ik me hier niet thuis. Zij zijn gewend om alles op een bepaalde manier te doen. Soms kan het ook op een andere manier – een betere, zelfs! Maar daar is vaak geen ruimte voor. Dat vind ik heel lelijk om te zien. Deze ep is dus een soort middelvinger naar de muziekindustrie.”
Op de vraag of ze daar weleens ruzie over krijgt, is het antwoord duidelijk. “Ja. Tegen mij werd dan gezegd dat ik geen ervaring had en moest luisteren.” Waar ze zich dan wel thuis voelt? Sophie is omgeven door links-progressieve mensen die zich uitspreken. “Ze doen allemaal iets met hun activisme. Ik ben alleen toevallig zangeres. Ik heb niet het idee dat ik uitblink.”
‘Het is gewoon een lijf’
Straat vertelt dan ook dat ze wat onzeker was over de hoesfoto van Gebroken Spiegels. “Daarop ben ik naakt. Ik voelde me heel kwetsbaar en was bang voor de reacties, maar die vielen gelukkig mee. Sterker nog: ik was aangenaam verrast!” Het idee erachter was niet om haar eigen lichaam te seksualiseren, maar juist het tegendeel: “Ik wil aantonen dat het gewoon een lichaam is. Ik denk dat je ook ziet dat de foto is gemaakt door een vrouw; hij is totaal niet sexy.”
De titel van de EP is gebaseerd op een film uit de jaren tachtig met dezelfde titel. “Die gaat over sekswerkers en is, zeker voor die tijd, erg vooruitstrevend”, aldus Straat. “Wat ik er vooral bijzonder aan vind, is dat je hier ook ziet dat de maker een vrouw is. Daardoor wordt sekswerk als vak niet geseksualiseerd; het is gewoon werk, het is gewoon een lijf, gewoon seks. In de scènes waarin alleen vrouwen zitten, is het fijn, gezellig en veilig. Die sfeer slaat voelbaar om zodra er een man binnenloopt. Dan is er spanning.”
Ondanks de nu al lovende recensies van Gebroken Spiegels denkt de Amsterdammer niet dat het nummer veel zal doen. “Alleen al door de lengte zou dit nooit een hit kunnen worden.” Wel is ze blij dat de EP nu op vinyl verkrijgbaar is, zodat mensen ‘m een plekje kunnen geven. “Ik ben zelf niet echt een verzamelaar, hoor. Soms vind ik het wel leuk om een fysieke uitgave te hebben.” Haar eigen laatst gescoorde vinyl? “Die is van Talking Heads!”
Tekst: Elysa van der Ven
